Digitale camera’s zijn de laatste paar jaar een stuk uiteen gelopen; je hebt niet langer alleen de keuze tussen goedkope compactcamera’s, dure spiegelreflexmodellen, en een paar zware ultrazooms in het midden.
De meeste mensen zijn, nu dat goedkope compactcamera’s worden verdreven door smartphones, op zoek naar een camera die valt binnen één van vijf basiscategorieën: compacte ultrazooms, ultrazooms, premium compactcamera’s, systeemcamera’s, en digitale spiegelreflexcamera’s. De prijzen van deze camerasoorten overlappen tegenwoordig, dus een camera kies je niet langer alleen op basis van budget – het is een kwestie van prioriteiten.
Een camera kopen is als het ware een balanceertruc. Afgezien van de prijs moet je rekening houden met beeldkwaliteit, zoombereik, en afmetingen. We zullen hier de zwaktes en sterktepunten bespreken van iedere soort camera.
Direct naar:
Megapixels – Negeer deze specificatie!
Dit moeten we even direct duidelijk maken. Let niet op de opgegeven resolutie van de camera. Het is natuurlijk gedrag, als je een camera kopen gaat, je een camera met meer megapixels dan de vorige wilt, maar daarmee krijg je niet direct een betere foto. Het is alsof je iedere keer een auto met een grotere motor zou kopen.
Megapixels doen er wel toe, maar ze moeten goed in balans zijn met het fysieke formaat van de sensor – in ons autovoorbeeld zou het lijken op een enorme motor, maar zonder wielen die groot genoeg zijn om al dat vermogen op de weg over te dragen. Overdreven hoge resoluties kunnen zelfs een negatief effect hebben op de algemene beeldkwaliteit door het ontstaan van ruis (waarover straks meer). Je kunt op onze reviews vertrouwen om zulke modellen te vermijden.
Diafragma – Meer licht graag
Een sleutelfactor van de beeldkwaliteit is de hoeveelheid licht die door de lens komt en de sensor raakt; hoe meer je van iets meet, hoe nauwkeuriger de meting. Als je een raam ter grootte van een speldenknop 1/100e van een seconde openlaat, en dat lichtflitsje gebruikt om 16 miljoen beeldpunten te bepalen, dan kan het geen verrassing zijn dat die meting onnauwkeurigheden zal bevatten. En dat is eigenlijk wat je doet als je een foto maakt met een moderne compactcamera.
Deze onnauwkeurigheden zijn willekeurig – soms zijn ze te licht, soms te donker – en het resultaat is dus een korrelig patroon dat bekend staat als beeldruis. Moderne digitale camera’s doen hun best om ruis te verhullen, maar hebben moeite om ruis te onderscheiden van subtiele details in de afbeelding. Kijk een goed naar een foto van bijna iedere telefooncamera: als je veelkleurige korreltjes ziet, dan is dat ruis. Als je een gek, uitgesmeerd patroon ziet, dan is dat de ruisonderdrukking die het beeld probeert te redden. Waarschijnlijk is de beeldruis niet verschrikkelijk voor foto’s die in direct zonlicht zijn genomen. Als de dag echter bewolkt is, of als je binnen bent met überhaupt weinig licht, dan kan ruis een foto volledig om zeep helpen.
Er zijn twee manieren om meer licht te vangen met de sensor, en het dus nauwkeuriger te meten en ruis te vermijden. Eén daarvan is simpelweg door de sluiter langer open te houden. Dit is echter van beperkt nut, omdat een schuddende camera of bewegend onderwerp al snel roet in het eten gooit. Het is beter om een groot gat vooraan de camera te hebben, om meer licht binnen te laten.
Hiernaar verwijst het diafragma van een lens. Hoe lager de diafragmawaarde, hoe groter het gat: een f/1.8-lens is groot en laat veel licht binnen, een f/5.6 is een stuk kleiner (meer dan 10 keer kleiner in dit geval). Je ziet altijd de grootste diafragma’s bij duurdere compactcamera’s en vaste (non-zoom) lenzen voor systeem- en spiegelreflexcamera’s.
Een bijwerking van grotere sensors, en bredere diafragma’s, is dat de lens veel kritischer wordt over de diepte van zijn onderwerp. Stel de camera scherp op iets dat twee meter ver weg is, en dingen op drie meter afstand zullen altijd onscherp zijn. Dit wordt bestempeld als een korte scherptediepte. Dat klinkt misschien slecht, maar vaak is het wenselijk; het onderwerp valt meer op ten opzichte van de achtergrond. Daarnaast kun je het effect vermijden door het diafragma simpelweg kleiner te maken met de camerainstellingen.
Sensorformaat – Verlicht de boel
Waarom zou je dus een lens met een klein gat maken? Het probleem is dat het, naarmate het gat groter wordt, steeds lastig wordt om een lens te maken die een scherp beeld op de sensor kan richten – die zit er maar een paar millimeter achter om ruimte te besparen. Het wordt nog lastiger als die lens in en uit moet zoomen: vaak hebben lenzen die niet kunnen zoomen dus grotere diafragma’s, terwijl lenzen die dat wel kunnen vaak kleinere diafragma’s hebben bij grotere zoomfactoren. Dit zie je in de cameraspecificaties, waarin de lens wordt opgegeven als bijvoorbeeld F3.5-5.6.
Het helpt natuurlijk om de lens groter te maken, en je kunt ook de sensor en de afstand tussen de lens en de sensor vergroten – het maakt het scherpstellen voor de lens allemaal makkelijker. Natuurlijk resulteert dit allemaal in een grotere camera. Over het algemeen kun je dus fysiek geen ultrazoom, compactcamera, of zelfs systeemcamera maken die even goed werkt als een digitale spiegelreflex.
Een grotere sensor zal de beeldkwaliteit doen toenemen, onafhankelijk van het diafragma dat ervoor zit. Een grotere sensor kun je makkelijker in een kleine behuizing persen dan een grotere lens, of een grotere afstand tussen de lens en sensor. Helaas zijn grote sensors nogal duur, en zijn goede compactcamera’s met grote sensors dus stukken duurder dan de meeste compacte ultrazoom-camera’s.
Sensorformaten worden meestal, vervelend genoeg, opgegeven in fracties van inches. Zo heeft een typische dure ultrazoom-camera een sensor van 1/2,3 inches, terwijl veel systeemcamera’s gebruik maken van 4/3-inch sensors. Om alles nog wat verwarrender te maken worden sommige sensorformaten van spiegelreflexcamera’s juist opgegeven in millimeters.
De conclusie gaat als volgt: kijk uit naar een grote sensor of een groot diafragma, en het liefst allebei. Natuurlijk zal een compacte ultrazoom-camera normaal gesproken een veel kleinere sensor en diafragma hebben dan een digitale spiegelreflex, dus je kunt beter individuele modellen binnen een categorie vergelijken.
Zoom – Verder kijken dan je neus lang is
Iedereen wil het liefst aantrekkelijke foto’s die niet verpest worden door ruis. Het is ook handig om veel zoom te hebben, zodat je onderwerpen van veraf in detail kunt vastleggen. Helaas werken camera’s zo dat je, voor een grotere sensor, een grotere lens nodig zult hebben voor hetzelfde vergrotingsniveau. Daarom hebben veel compactcamera’s een veel groter zoombereik dan dure digitale spiegelreflexcamera’s.
Kort gezegd kun je niet alles hebben. Als je ver wilt kunnen inzoomen, dan zul je een offer moeten brengen qua beeldruis – tenzij je natuurlijk bereid bent om een fortuin uit te geven aan een enorme camera en lens van 2,5kg. Je zult moeten bepalen of ruisvrije foto’s, ’s nachts of binnendeurs, belangrijker voor je zijn dan het vermogen om ver in te zoomen.
Ga je foto’s maken van wilde dieren of sport? Dan zal je ruisvrije foto niet veel uitmaken als je onderwerp een stipje in het midden van het beeld is. In die gevallen in een hoog zoomniveau essentieel, en komen andere problemen op de tweede plaats. Camera’s met ultrazoom zijn ook geweldig voor toeristische rondleidingen, omdat je vaak je positie niet zelf kunt bepalen.
Zoombereiken verschillen enorm tussen verschillende camerasoorten. Compacte ultrazoom-camera’s hebben een zoombereik tussen de 12x en 24x. De lens van een compacte ultrazoom kan helemaal teruggetrokken worden in de behuizing, zodat hij makkelijk in een broekzak past. Grotere modellen met ultrazoom lijken meer op digitale spiegelreflexcamera’s, met een grote, vaste, uitstekende lens, maar kunnen soms vergroten tot een maximum van wel 42x. Dat extra zoombereik is enorm handig voor sport- en wildfotografie.
Duurdere compactcamera’s richten zich eerder op grotere diafragma’s dan op zoomniveaus, en hebben dus meestal een beperkt zoombereik. Spiegelreflex- en systeemcamera’s hebben beide grote sensors, wat het zoombereik dus beperkt. De meeste van zulke camera’s hebben een ‘kitlens’, gewoonlijk met een zoombereik van slechts 3x. Grotere zoomlenzen kunnen worden gekocht, maar kosten ongeveer €500 voor 10x zoom.
Het zoombereik voor compactcamera’s wordt vaak opgegeven, net zoal wij dat deden, met een vermenigvuldigingsfactor; bij spiegelreflexcamera’s en systeemcamera’s wordt dit meestal gegeven in mm, het ‘brandpuntbereik’. Dat laatste wordt meestal genormaliseerd op basis van de brandpuntdiepte van een traditionele 35mm-camera, omdat die afmetingen logisch zijn voor fotografen. Zo is 28mm groothoek, geschikt voor landschappen; 35-50mm zijn goed voor algemeen gebruik; 70-90mm zijn het best voor portretwerk; nog verder, en je zit in het telefotobereik voor afstandswerk.
Voor de meeste camera’s kun je het 35mm-equivalentbereik achterhalen. Een grote zoomafstand voor onderwerpen op afstand is geweldig, maar volgens ons moet dat worden uitgebalanceerd met een grote hoek aan het korte bereik van de lens. Zo is een zoomniveau van 10x met een bereik van 28-280mm flexibeler dan 10x met een zoombereik van 35-350mm. Een typische ‘kitlens’ voor een spiegelreflex- of systeemcamera heeft een equivalentbereik van 28-90mm.
Besturing – Hou natuur in bedwang
Veel systeemcamera’s, alle spiegelreflexcamera’s, en de grotere ultrazooms hebben meer fysieke knoppen. Sommige mensen vinden dit intimiderend, maar dat hoeft niet. Deze camera’s hebben nog steeds een volautomatische modus, dus je hoeft niet ieder knopje te begrijpen. Naarmate je ervaring echter toeneemt is het handiger om een duidelijk gemarkeerd knopje te geruiken, en niet door een menu te hoeven graven, zodat je je aandacht bij de foto kunt houden.
De meeste grotere ultrazooms hebben ook een elektronische zoeker, een element dat ook vaak aan een systeemcamera kan worden bevestigd. Elektronische zoekers zijn kleine LCD-schermpjes, die het beeld van het LCD-scherm kopiëren. Gewoonlijk zijn ze makkelijk om af te lezen in fel licht, en met de camera tegen je ook is hij vaak eenvoudiger stil te houden. Soms zijn elektrische zoeker veel scherper dan het grote LCD, maar veel zoekers op ultrazooms zijn juist een stuk slechter.
Formaat – Broekzakfotografie
Formaat is een enorme factor voor veel mensen die een camera zoeken – sommigen zijn bereid om grote tassen mee te zeulen, terwijl anderen iets willen dat ze in hun broekzak kunnen steken. In tegenstelling tot, bijvoorbeeld, een laptop, betekent een groter budget niet dat je een kleiner apparaat krijgt. Daarnaast zijn degenen die dagelijks een camera bij zich dragen eerder bereid om een groter model mee te nemen, terwijl gelegenheidsgebruikers vaak liever kleinere, handigere ontwerpen gebruiken.
We hebben allemaal een verschillende grens met betrekking tot cameraformaat. In dit geval kun je het best afreizen naar je dichtstbijzinde camerawinkel, om verschillende modellen te bekijken en vast te houden.
Een compacte ultrazoom is de meest vanzelfsprekende keuze als je een broekzakapparaat zoekt, omdat de lens in kan schuiven. Hetzelfde geldt voor de meeste luxe compactcamera’s, al hebben sommige daarvan permanent uitstekende (kleine) lenzen. Iedere grotere camera, zoals de grotere ultrazooms, systeemcamera’s, en digitale spiegelreflexcamera’s, zal zich een stuk beter op zijn plaats voelen als hij aan een koord om je nek hangt. Voor die modellen zul je waarschijnlijk ook een flinke draagtas nodig hebben, om hem veilig te houden als je hem niet gebruikt.
Systeemcamera’s – Kleine mirakels
Compacte systeemcamera’s zijn een hybride van spiegelreflex- en compactcameratechnologie. Ze gebruiken de grote sensors en verwisselbare lenzen van een spiegelreflexcamera, maar dan zonder de zware optische zoeker- en autofocussystemen. Meestal ontbreken ook de grote handgrepen en overvloedige knoppen van spiegelreflexcamera’s. De lenzen zijn kleiner, maar systeemzoomlenzen zijn nog steeds te groot om deze camera’s in je broekzak te kunnen steken.
Je kunt een compacte systeemcamera met een simpel 3x kitlens krijgen voor erg weinig geld. Zelfs de modellen met APS-C-sensoren, die je ook aantreft in het merendeel van de spiegelreflexcamera’s, kun je nu krijgen voor minder dan €300.
LEES OOK: De beste systeemcamera van dit jaar
Afmetingen – Size matters
Je hebt aanzienlijk meer opties als formaat niet van belang is. We hebben het al gehad over spiegelreflexvormige ultrazoomcamera’s, die perfect geschikt zijn voor natuur- en sportliefhebbers. Als een enorm zoombereik echter niet van belang is, ga dan voor een spiegelreflex- of systeemcamera met een 3x zoom kitlens als je een camera kopen gaat.
De keuze tussen spiegelreflex- en systeemcamera’s is misschien wel de lastigste die we hier zullen bespreken, omdat er behoorlijk wat factoren spelen. Formaat, videokwaliteit, fotobepaling, en lensprijs zijn allemaal van groot belang.
Zelfs met een zoomlens is een systeemcamera een stuk goedkoper dan zijn spiegelreflex-tegenhanger. Geen van beiden zul je echter in een jaszak kunnen steken, en het verschil in gewicht is niet bijzonder groot. Systeemcamera’s zien er stijlvoller uit (als zulke dingen voor jou van belang zijn) en zijn over het algemeen minder angstaanjagend: sommige fotomodellen kunnen geïmponeerd worden door een grote, zwarte spiegelreflexcamera.
Alle camera’s die wij hebben aangeraden kunnen kwaliteitsvideo opnemen in 1080p, en systeem– en spiegelreflexcamera’s zijn bijzonder goed geschikt voor video-opname bij slecht licht. Veel spiegelreflexcamera’s hebben echter nog steeds problemen met autofocus tijdens het opnemen. Enthousiaste videografen stellen misschien liever handmatig scherp, maar de huidige generatie spiegelreflexen is niet fantastisch voor terloopse video’s. Systeemcamera’s zijn over het algemeen een stuk beter, omdat het autofocussysteem is ontwikkeld met filmprestaties in gedachten.
Ook belangrijk: wil je je foto’s nemen aan de hand van een scherm of zoeker? De optische zoeker van een spiegelreflex geeft meer detail dan ieder scherm van 3 inch, en het voelt een stuk beter om het licht door de lens te zien komen (en niet alleen een elektronische representatie).
Als je gewend bent aan een compactcamera voelt het scherm van een systeemcamera misschien natuurlijker aan. Moderne schermen van spiegelreflexcamera’s kunnen ook worden gebruikt om scherp te stellen, maar zulke live view-modi gaan voorbij aan het primaire focussysteem van de camera – daardoor voelt het vaak nogal traag aan om scherp te stellen met het scherm van een spiegelreflex. En als je op zoek gaat naar oudere spiegelreflexmodellen zal de schermrepresentatie soms ontbreken.
Wat er ook mag worden gezegd, spiegelreflexcamera’s staan nog steeds aan de top wat betreft beeldkwaliteit. De technologie is volwassen en extreem goed uitgewerkt, en zelfs de instapmodellen worden qua beeldkwaliteit nog niet verslagen door de beste systeemcamera’s. De volwassen technologie staat ook garant voor een enorm breed aanbod aan lenzen, voor zowel Nikon als Canon, en er zijn altijd lenzen van derde partijen. Ben je van plan om de capaciteiten van je camera uit te breiden met verschillende lenzen? Dan zal een spiegelreflexcamera op de lange termijn veel, veel goedkoper zijn.
Ga je een camera kopen? Maar heb je toch nog vragen? Laat ze hieronder in de reacties na.
Georiënteerd te hebben op het internet, ben ik opzoek naar een camera voor het fotograferen van kleding, schoeisel, speelgoed, sieraden, accessoires en bloemen voor een online shop en offline print. Deze zullen op verschillende close ups voor detail en posities worden gefotografeerd, binnen, buiten en waarschijnlijk filmpjes van worden gemaakt. Ook zullen modellen de producten aan hebben en gefotografeerd en gefilmd worden in verschillende buiten ruimtes met verschillende belichting, dus.
Welke camera is het best? Waar moet ik opletten